Сайтысь утчано

Удмурт элькунысь йӧскалык политикая министерство
Сайтысь утчано
Министерстволэн йылпумъян Коллегиез ортчиз
15 March 2018 Иворъёс

Министерстволэн йылпумъян Коллегиез ортчиз

13-тӥ южтолэзе 2018-тӥ аре Калыкъёслэн Эшъяськон юртазы Удмурт Элькунысь йӧскалык политикая министерстволэн «Удмурт Элькунысь йӧскалык политикая министерстволэн 2017-тӥ арын ужезлы йылпумъянъёс лэсьтон но 2018-тӥ арлы ужпумъёс пуктон сярысь» йылпумъян Коллегиез ортчиз.

Министерстволэн 2017-тӥ арын ужезлы йылпумъян лэсьтӥз но 2018-тӥ арлы ужпумъёс сярысь вераз министр Л.Н. Буранова.

Докладаз Лариса Николаевна пусйиз, странаысьтымы геополитической югдурез лыдэ басьтоно ке, йӧскалык кышкыттэмлыклэн но тупаса улонлэн валтӥсь ужпумъёсыз луо йӧскалык кусыпъёсты радъян, экстремизмен нюрьяськон, пӧртэм выжыысь калыкъёслы ог-огзэсты валаны но гажаны юрттон.

2017-тӥ арын Удмуртия пыртэмын Россиысь 25 улосъёс пӧлы, кудъёсаз тужгес но ӟеч радъямын йӧскалык политикаез быдэстон. Ӵапак та ик луонлык сётӥз Йӧскалык ужпумъёсъя федерал агентствоен огкыл гожтыны. Федерал бюджетысь коньдон висъяськиз калык лулчеберетъёсты азинтонлы, йӧскалык кусыпъёсты юнматонлы сӥзем ужрадъёсты быдэстыны.

Л.Н. Бурановалэн ивортэмезъя, 2017-тӥ арны пӧртэм выжыысь калыкъёс куспын секыт но мур ченгешонъёс пусъемын ӧвӧл. Кун тӧрлыклэн но мерлыклэн та удысэн лэсьтэм ужъёссы югдурез чаклыны юртто. Калыкъёслэн пӧртэм выжыысь луэмзы, пӧртэм лулчеберетсы, осконзы но улон шоры учконзы калыкъёслы тупаса улыны уг люкето. Респонденъёслэн 88,2 %-эз йӧскалык кусыпъёсты умоен лыдъяло.

Эскерон-юалляськонъёс вылэ пыкиськыса йылпумъян лэсьтыны быгатӥськомы – пӧртэм выжыысь калыкъёс куспазы тупаса уло. Юалляськем адямиослэн 91,8% -эз пусйиз, мукет выжыысь калыкъёс адӟемпотостэм уг луо шуыса. Респондентъёслэн 90,9%-эз ивртӥзы: йӧслыксы понна ноку но кӧтсы ӝож оз луылы, мукет выжыысь адямиос ноку но ӧз ултӥялэ.

«Элькунысь но интыысь тӧрлык ёзэсъёслы нимысьтыз саклык висъёно палэнысь лыктэм калыкъёслы. Санэ басьтоно соослэсь аспӧртэмлыксэс. Куд-ог кӧчем калыкъёс висъясько улонзэс асьсэ катъёссыя радъяны тыршеменызы. Со дыре ик интыысь калыклэсь но кӧчем калыкъёслэсь «культурный горизонтсэс» паськытатоно (дышетскон, ивор вӧлмытон сӧзнэт, мерлыко огазеськонъёс пыр), ог-огзылэн лулчеберетэнызы но сям-йылолъёсынызы тодматоно, огъя ужрадъёс но шулдыръяськонъёс ортчытоно» – тазьы пусйиз Л.Н Буранова Министерстволэсь 2018-тӥ арлы одӥгзэ ужпумзэ.

Озьы ик министр нимысьтыз пусйиз но тау кылъёс вараз муниципал кылдытэтъёслы, кудъёсаз 2017-тӥ арын элькун калык шулдыръяськонъёс ортчизы: поръёслэн «Семык» йӧскалык элькун шулдыръяськонзы (Грак ёрос), ӟуч старообрядческой лулчеберетлы сӥзем «Петровское Заговенье» элькун фестиваль (Красногорск ёрос), бесерманъёслэн «Кöрбан» йӧскалык шулдыръяськонзы (Яр ёрос), Ижкарын улӥсь удмуртъёслэн «Гербер» шулдыръяськонзы (Ижкар), удмуртъёслэн «Гербер» йӧскалык элькун шулдыръяськонзы (Можга ёрос), ӟуч лулчеберетлы сӥзем «Высокий берег» фестиваль (Сарапул ёрос), удмуртъёслэн «Гербер» йӧскалык шулдыръяськозы Москваын (Москва). Та шулдыръяськонъёсы 1000 -9000 адями пыриське. Та ужрадъёс луонлык сёто элькунамы улӥсь калыкъёслы ог-огзылэн лулчеберетэнызы тодматскыны.

Коллегиез азьланьтӥзы мукет докладъёс но. Калыкъёслэн Эшъяськон юртсылэн 2017-тӥ арын ужезлы йылпумъянъёс лэсьтӥз ужъюртлэн кивалтӥсез Т.П. Боталова. Ижкарысь 11-тӥ номеро школалэн кивалтӥсез Н.Г. Матвеева вераз дышетон ужъюртын пӧртэм выжыысь калыкъёслэсь лулчеберетсэс, сям-йылолъёссэс, историзэс программа радын дышетон сярысь.

Поделиться